Cyflwyniad hwyliog i hanes llenyddiaeth Gymraeg, gyda, Jerry Hunter, hogyn o’r Midwest yn America yn dysgu Richard Wyn Jones, hogyn o ganolbarth Sir Fôn, am drysorau’i iaith ei hun.
Gwefan: Yr Hen Iaith
Er ein bod ni wedi crybwyll y ffaith bod cymdeithas y Gymru ganoloesol yn drywadl Gristnogol, ac er ein bod wedi nodi agweddau creffyddol ar rai testunau llenyddol wrth fynd heibio, yn y bennod hon rydym ni’n canolbwyntio ar lenyddiaeth Gristnogol – ac yn bennaf, gwahanol draddodiadau’n ymwneud â’r seintiau Cymreig. Nodwn fod y Cymry yn weddol unigryw yn eu hoffter o lunio ‘bonedd’ neu ‘achau’ seintiau (amlygiad canoloesol o’r awydd Cymreig oesol i holi i bwy mae rhywun yn perthyn, efallai!). Trafodwn draddodiad llenyddol storïol poblogaidd hefyd, ‘Bucheddau Seintiau’, cofiannau neu fywgraffiadau. Edrychwn ar Fuchedd Dewi a thrafod rôl llenyddiaeth yn y datblygiad a wnaeth ef yn nawddsant Cymru. Cewch glywed hanes cyffrous am forwyn o’r enwi Gwenfrewi wrth iddi arddel ‘strategaeth risg-uchel’ (chwedl Richard Wyn Jones) er mwyn ceisio dianc rhag y brenin cas, Caradog, a hanes y ffynnon sy’n dwyn enw’r santes honno. Cawn gyfle i ystyried canu mawl i’r seintiau, gan graffu ar un awdl sy’n dyrchafu Dewi uwchlaw holl seintiau eraill y byd. * * * Saints and Sinners Although we have mentioned the fact that the society of medieval Wales was thoroughly Christian, and although we have noted some religious aspects of some literary texts in passing, in this episode we concentrate on Christian literature – specifically, various traditions having to do with the Welsh saints. We note that the Welsh were fairly unique in their love of creating genealogies for the saints (a medieval manifestation of that ageless Welsh desire to ask to whom somebody is related, perhaps!). We discuss a popular narrative tradition as well, ‘Saints’ Lives’, biographies or the histories of their lives. We loo at the Life of St. David and discuss the role of literature in the development which made him the patron saint of Wales. You’ll hear the exciting story about a maiden named Gwenfrewi as she adopts a ‘high-risk strategy’ (according to Richard Wyn Jones) in order to try to escape from the nasty king, Caradog, and the history of the well which bears that saint’s name. We also consider the praise poetry to saints, and examine one awdl which elevates St. David above all of the other saints of the world. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: Might Have Done gan The Molenes Dilynwch ni ar Trydar: www.twitter.com/YrHenIaith Tanysgrifwch yn eich hoff ap podlediadau neu ar YouTube i derbyn y pennod nesaf ar cyhoeddiad. Darllen pellach / further reading: - D. Simon Evans (gol.), Buchedd Dewi gyda Rhagymadrodd a Nodiadau (Caerdydd, 2005 [adargraffiad] ) - Patrick Sims-Williams (gol.), Buchedd Beuno: The Middle Welsh Life of St Beuno (Dulyn, 2018). - Gwefan prosiect ymchwil ‘Seintiau’: https://saints.wales/cartref/
Thu, 14 Sep 2023 08:00:28 +0000
Cawn drafod un o gerddi enwocaf yr iaith yn y bennod hon, cerdd sy’n gysylltiedig ag un o drobwyntiau mwyaf yn hanes Cymru. Wrth i ni ddadansoddi Marwnad Llywelyn, ystyriwn y modd y gall llenyddiaeth fod yn danwydd i ddychymyg cenedl, a’r dychymyg hwnnw’n allweddol i allu cenedl i oroesi ar ôl iddi gael ei goresgyn. Trafodwn yr hyn a wyddys am fywyd y dyn a gyfansoddodd y gerdd eiconig hon hefyd, sef Gruffydd ab yr Ynad Coch. Awgryma’r dystiolaeth mai bardd crefyddol ydoedd yn anad dim, ac a yw hynny’n fodd i ni gyd-destunoli llawer o ddelweddaeth y farwnad? A yw’n mynd yn rhy bell i ddweud bod Gruffydd yn cymharu Llywelyn â nab llai na Iesu Grist ei hun? Ac a yw gwedd ar hanes y bardd hwn – ffaith hanesyddol sy’n syfrdanol o wahanol i’r modd y mae llawer o Gymry yn canfod y berthynas rhwng Gruffydd a Llywelyn – hefyd yn fodd i egluro angerdd anghyffredin y gerdd bwerus hon? * * * In this episode we get to discuss one of the language’s most famous poems, a poem connected with one of the biggest turning points in the history of Wales. As we analyse Llywelyn’s Marwnad (‘Elegy’), we consider the way in which literature can be fuel for a nation’s imagination, that imagination being essential for a nation’s ability to survive after being conquered. We also discuss what is known about the life of the man who composed this iconic poem, namely Gruffydd ab yr Ynad Coch. Evidence suggests that he was a religious poet above all else, and is this a way for us to contextualize a great deal of the elegy’s imagery? Is it going too far to say that Gruffydd compares Llywelyn with none other than Jesu Christ himself? And is a part of this poet’s history – a historical fact which is shockingly different from the way in which many Welsh people perceive the relationship between Gruffydd an Llywelyn – also a way of explain this powerful poem’s extraordinary passion? Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: Might Have Done gan The Molenes Dilynwch ni ar Trydar: www.twitter.com/YrHenIaith Tanysgrifwch yn eich hoff ap podlediadau neu ar YouTube i derbyn y pennod nesaf ar cyhoeddiad. Darllen pellach / further reading: - Rhian M. Andrews (gol.), Gwaith Bleddyn Fardd a beirdd eraill ail hanner y drydedd ganrif ar ddeg (Caerdydd, 1996)
Thu, 31 Aug 2023 08:00:10 +0000
Rydym ni’n parhau i drafod Beirdd y Tywysogion yn y bennod hon, gan ganolbwyntio ar farddoniaeth sy’n gysylltiedig ag Owain Gwynedd a’i deulu. Wedi’i enwi’n ‘gyfaill y pod’ gennym yn barod, mae’n rhaid cyfrif Owain Gwynedd (c.1100-1170) ymysg y tywysogion pwysicaf. Yn wir, ef oedd y cyntaf i ddefnyddio’r teitl ‘Tywysog Cymru’ ac ef hefyd oedd Brenin Gwynedd yn ei ddydd. Edrychwn ar waith Cynddelw Brydydd Mawr yn ‘dyrchafu’ neu’n ‘arwyrain’ Owain Gwynedd ac edrychwn hefyd ar farddoniaeth sy’n canolbwyntio ar rôl a hunaniaeth y bardd ei hun. Dychmygwn fod un ohonynt, Gwalchmai ap Meilyr Brydydd, yn strytio’n frolgar fel rapiwr ar lwyfan, a thrafod barddoniaeth gan fab Owain Gwynedd, Hywel, a’i ddiwedd alaethus ef. * * Lifting Up, Loving and Fighting: Poetry connected with Owain Gwynedd and his family We continue to discuss the Poets of the Princes in this episode, focusing on poetry connection with Owain Gwynedd and his family. Already named ‘a friend of the pod’ by us, Owain Gwynedd (c.1100-1170) must be counted as one of the most important of the princes. Indeed, he was the first to use the title ‘Prince of Wales’ and he was also King of Gwynedd in his day. We look at work by Cynddelw Brydydd Mawr (or ‘Cynddelw the Great Poet’) ‘lifting up’ or ‘elevating’ Owain Gwynedd and we also look at poetry which concentrates on the role and identity of the poet himself. We imagine one of them, Gwalchmai ap Meilyr, strutting boastfully like a rapper on stage, and we discuss poetry by Owain Gwynedd’s son, Hywel, and consider his tragic ending. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: Might Have Done gan The Molenes Dilynwch ni ar Trydar: https://www.twitter.com/YrHenIaith Tanysgrifwch yn eich hoff ap podlediadau neu ar YouTube i derbyn y pennod nesaf ar cyhoeddiad. Darllen Pellach/ Further Reading: - R. R. Davies, The Age of Conquest [:] Wales 1063-1425 (Rhydychen, 1987). - Nerys Ann Jones and Ann Parry Owen (goln..), Cyfres Beirdd y Tywysogion[:] Gwaith Cynddelw Brydydd Mawr II (Caerdydd, 1995).
Thu, 17 Aug 2023 08:11:19 +0000
Dechreuwn drafod Beirdd y Tywysogion yn y bennod hon gan agor cil y drws ar gorff sylweddol o farddoniaeth Gymraeg hynod gain sydd hefyd yn hynod bwysig o safbwynt astudio hanes Cymru. Cawn gyfle i ystyried arwyddocâd Llawysgrif Hendregadredd (y llawysgrif sydd wedi diogelu’r rhan fwyaf o’r cerddi hyn), gwaith rhyfeddol o ddiddorol gan ei fod yn ffrwyth ymdrech i gofnodi barddoniaeth oes y Tywysogion yn fuan iawn ar ôl i’r cyfnod hwnnw yn hanes Cymru ddod i ben. Edrychwn ar waith y cyntaf o Feirdd y Tywysogion, Meilyr Brydydd, a’r arweinydd yr oedd yn canu mawl iddo, Gruffudd ap Cynan. Dyma gyfle i egluro termau ychydig hefyd (a oes gwahaniaeth rhwng ‘y Gogynfeirdd’ a ‘Beirdd y Tywysogion’, er enghraifft?). // Political Poetry: The Poets of the Princes We begin discussing the Poets of the Princes in this episode, opening the door to a considerable body of incredibly artful verse which is incredibly important when it comes to studying Welsh history. We will consider the significance of the Hendregadredd Manuscript (the manuscript which has preserved most of these poems), a wonderfully interesting work which because it is the result of an effort to record the poetry of the age of the Princes shortly after that period in the history of Wales came to an end. We look at the work of the first of the Poets of the Princes, Meilyr Brydydd, and the leader for whom he composed praise, Gruffudd ap Cynan. Here's an opportunity to clarify terminology a little as well (for example, is there a difference between the ‘Gogyfeirdd’, or ‘Rather Early Poets’, and ‘the Poets of the Princes’?) Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: Might Have Done gan The Molenes Dilynwch ni ar Trydar: http://www.twitter.com/YrHenIaith Tanysgrifwch yn eich hoff ap podlediadau neu ar YouTube i derbyn y pennod nesaf ar cyhoeddiad. Darllen Pellach / Further Reading: - Daniel Huws, ‘The Hendregadredd Manuscript’, yn Medieval Welsh Manuscripts (Cardiff & Aberystwyth, 2000), 193-226. - J.E. Caerwyn Williams a Peredur I. Lynch (goln.), Gwaith Meilyr Brydydd a'i Ddisgynyddion (Caerdydd, 1994)
Thu, 03 Aug 2023 08:00:16 +0000
Yn y bennod hon trafodwn yr olaf o’r ‘chwedlau brodorol’ wrth i ni graffu ar saernïaeth gelfydd ‘Iarlles y Ffynnon’. Nodwn y duedd i ddefnyddio enw prif gymeriad gwrywaidd y chwedl hon, ‘Owain’, fel teitl gan fynnu mai’r teitl a geir yn Llyfr Coch Hergest sy’n gywir, ‘Iarlles y Ffynnon’. Ynghyd â Gwenhwyfar a’r forwyn Luned, mae’r Iarlles yn un o driawd o gymeriadau benywaidd cryf a byw a geir yn y stori hon. Y hi sy’n rheoli yn ei theyrnas, er bod y marchog du yn gwarchod y ffynnon hudolus sy’n fynedfa iddi. Ymysg y pethau sy’n gwneud y darn hwn o lenyddiaeth ganoloeosol mor wych yw’r modd y mae’n cynrychioli ymddiddan a’r ymwneud rhwng cymeriad, pob un â’i bersonoliaeth wahanol. A pham bod Arthur yn cysgu ar ‘deml o frwyn’ (fel eryr yn ei nyth, yn ôl Richard Wyn Jones)? The Lady of the Fountain, not ‘Owain’ In this episode we discuss the last of the ‘native tales’ as we examine the artful construction of ‘The Lady of the Fountain’. We note the tendency to use the main male character’s name, ‘Owain’, for the title, and insist that it is the title found in the Red Book of Hergest which is correct – ‘The Lady of the Fountain’. Along with Gwenhwyfar and the maiden Luned, the Lady is one of a triad of strong and life-like female characters found in this story. It is she who rules in her realm, even though the black knight guards the magical fountain which is its entrance. Among the things which make this piece of medieval literature so great is the way in which it represents conversation and the interplay between characters, each one with her or his own unique personality. And why does Arthur sleep on ‘a mound of rushes’ (like an eagle in his nest, according to Richard Wyn Jones)? Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Dilynwch ni ar Trydar: http://www.twitter.com/YrHenIaith Tanysgrifwch yn eich hoff ap podlediadau neu ar YouTube i derbyn y pennod nesaf ar cyhoeddiad. Darllen pellach: / Further Reading: - Dafydd Ifans a Rhiannon Ifans, Y Mabinogion[:] Diweddariad (Llandysul: Gwasg Gomer, 1980) - Ceridwen Lloyd-Morgan a Erich Poppe (goln.), Arthur in the Celtic Languages (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 2019)
Fri, 21 Jul 2023 17:24:09 +0000
Trafodwn y chwedl ‘Historia Peredur fab Efrog’ yn y bennod hon gan awgrymu’i bod yn disgrifio perthynas Peredur a’i fam mewn modd hynod ddynol a thyner. Mae gwrthgyferbyniad amlwg rhwng bydolwg gwrywaidd treisgar tad Peredur a doethineb ei fam. Ond er i’w fam geisio’i fagu mewn byd benywaidd yn bell o unrhyw sôn am arfau a rhyfel, ac er iddi ddweud wrtho mai ‘angylion’ yw’r marchogion a wêl un diwrnod, mae’r hogyn ifanc yn mynnu dilyn y dynion arfog ar y ‘farchocffordd’ a dysgu bod yn farchog ei hun. Dyma destun canoloesol sy’n cwestiynu’r union ymddygiad ‘macho’ y mae’n ei ddyrchafu. Peredur’s Marchocffordd In this episode we discuss ‘Historia Peredur fab Efrog’ and suggest that it describes the relationship between Peredur and his mother in a remarkably human and tender fashion. There is an obvious contrast between the violent male worldview of Peredur’s father and the wisdom of his mother. However, while his mother tries to raise him in a femine world far from any mention of weapons and warfare, and although she tells him that the knights he sees one day are ‘angles’, the young lad insists on following the armed men on the marchocffordd – meaning the ‘bridle path’ or ‘horse path’ but also in our reading of the text, ‘the way of a knight’ – and learn to be a knight himself. This is a medieval text which questions the same macho behaviour it appears to promote. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: Might Have Done gan The Molenes Dilynwch ni ar Trydar: http://www.twitter.com/YrHenIaith Tanysgrifwch yn eich hoff ap podlediadau neu ar YouTube i derbyn y pennod nesaf ar cyhoeddiad. Darllen pellach: / Further Reading: - Dafydd Ifans a Rhiannon Ifans, Y Mabinogion[:] Diweddariad (Llandysul: Gwasg Gomer, 1980) - Ceridwen Lloyd-Morgan a Erich Poppe (goln.), Arthur in the Celtic Languages (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 2019)
Thu, 13 Jul 2023 09:00:20 +0000
Yn y bennod hon, trafodwn chwedl gwbl ryfeddol sy’n llunio fersiwn unigryw o fyd arwrol Arthur er mwyn tynnu sylw at ddiffygion gwleidyddol y byd go iawn. Y Gymru ganoloesol yw’r byd go iawn hwnnw, ac mae ymrafael rhwng tywysog a’i frawd yn bygwth heddwch y deyrnas. Mae’r negesydd Rhonabwy yn ceisio’i orau i helpu ond mae’n syrthio i gysgu – mewn tŷ sy’n ysglyfaethus o fudr! – a thrwy gyfrwng ei freuddwyd mae’n teithio o’r presennol i’r gorffennol Arthuraidd. Mae’n rhaid i’r arweinydd chwedlonol ei hun ddysgu gwersi am ryfel a heddwch hefyd, ac mae’n gwneud hynny wrth chwarae gwyddbwyll. Ond nid ‘chess’ oedd gwyddbwyll i’r Cymry canoloesol, a nid yw’r stori hon yn debyg i unrhyw stori arall chwaith! Cewch atebion i gwestiynau annisgwyl hefyd, fel pam bod y dyn bychan hwnnw o’r presennol, Rhonabwy, yn gwneud i Arthur grio? // Rhonabwy’s Amazing Dream In this episode, we discuss a completely amazing tale which constructs a unique version of Arthur’s heroic world in order to highlight the political faults of the real world. Medieval Wales is that real world, and a struggle between a prince and his brother is threatening the peace of the realm. The messenger Rhonabwy tries his best to help but he falls asleep – in a house which is disgustingly filthy! – and by means of his dream he travels from the present back to the Arthurian past. The heroic leader himself must learn lessons about war and peace as well, and he does that while playing gwyddbwyll – not ‘chess’, as modern Welsh speakers would have it, but a different kind of war game played by medieval Welsh people. And this story is not like any other story either! You’ll also get answers to some unexpected questions, such as who does that little man from the present, Rhonabwy, make Arthur cry? Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: Might Have Done gan The Molenes Dilynwch ni ar Trydar: http://www.twitter.com/YrHenIaith Tanysgrifwch yn eich hoff ap podlediadau neu ar YouTube i derbyn y pennod nesaf ar cyhoeddiad. Darllen pellach: / Further Reading: - Dafydd Ifans a Rhiannon Ifans, Y Mabinogion[:] Diweddariad (Llandysul: Gwasg Gomer, 1980) - Ceridwen Lloyd-Morgan a Erich Poppe (goln.), Arthur in the Celtic Languages (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 2019)
Thu, 06 Jul 2023 08:00:15 +0000
Trafodwn y chwedl ‘Ystoria Geraint fab Erbin’ yn y bennod hon gan ystyried ei pherthynas â cherdd storïol y bardd Ffrangeg Chrétien de Troyes. A yw’n bosibl mai trosiad o’r testun Ffrangeg yw’r chwedl Gymraeg, mewn gwirionedd? A yw’n iawn cynnwys ‘Geraint’ ymysg y ‘chwedlau brodorol’? Awgrymwn fod awdur Cymraeg wedi cymryd stori Chrétien a’i gwisgo mewn gwisg Gymreig. Wedi’r cwbl, mae toreth o enwau Cymraeg yma, nifer ohonynt â gwreiddiau dwfn iawn yn chwedloniaeth draddodiadol Cymru, gan gynnwys Geraint ei hun. Ceir golwg hynod ddiddorol ar dde-ddwyrain Cymru hefyd, gan gynnwys Caerdyf, sef Caerdydd. A sôn am wisg, mae’r disgrifiad o ddillad Geraint pan mae’n ymddangos gyntaf yn y sori yn wych. Yn ogystal â’r holl farwedd, dewrder, sifalri ac anturiaeth, mae’r chwedl hon yn cynnig trafodaeth feirniadol ynglŷn â’r union fyd Arthuraidd y mae’n ei ddyrchafu. // Geraint and his satin shorts In this episode we discuss the tale ‘Ystoria Geraint fab Erbin’ (the ‘Story’ or ‘History’ of Geraint so of Erbin) and consider its relationship with a narrative poem by the French poet Chrétien de Troyes. Is it possible that this Welsh tale is actually a translation of the French text? Is it really right to include ‘Geraint’ among the ‘native tales’? We suggest that a Welsh author took Chrétien’s story and dressed in Welsh clothes. After all, there are lots of Welsh names here, many of them with very deep roots in traditional Welsh narrative, including Geraint. It also presents a very interesting look at south-east Wales, including Caerdyf or Cardiff. And, talking about clothes, the description of Geraint’s outfit when he first appears is brilliant. In addition to all of the greatness, bravery, chivalry and adventur, this tale offers a critical discussion of the very Arthurian world it celebrates. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: Might Have Done gan The Molenes Dilynwch ni ar Trydar: http://www.twitter.com/YrHenIaith Tanysgrifwch yn eich hoff ap podlediadau neu ar YouTube i derbyn y pennod nesaf ar cyhoeddiad. Darllen pellach: / Further Reading: Dafydd Ifans a Rhiannon Ifans, Y Mabinogion[:] Diweddariad (Llandysul: Gwasg Gomer, 1980) Ceridwen Lloyd-Morgan a Erich Poppe (goln.), Arthur in the Celtic Languages (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 2019)
Thu, 29 Jun 2023 07:00:41 +0000
Mae’r bennod hon yn gyfle i ni fyfyrio ynghylch y berthynas rhwng llenyddiaeth Gymraeg a llenyddiaeth gyfandirol wrth i ni drafod y cam nesaf yn natblygiad y chwedloniaeth Arthuraidd. Beth am y chwedlau ‘brodorol’ Cymraeg hynny sy’n dangos dylanwad llenyddiaeth Ffrangeg? Sut mae canfod creadigaethau artistig sydd wedi’u hadeiladu ar sylfeini Cymreig traddodiadol ond sydd hefyd yn ddyledus mewn modd amlwg iawn i ddylanwadau ‘estron’? Awgrymwn fod hanes roc-an-rôl yn cynnig cymhariaeth hylaw. A beth yw’r gwahaniaethau rhwng yr hen fyd Arthuraidd Cymreig a’r llenyddiaeth gyfandirol hon? A yw’r Arthur Cymreig-Ewropeaidd hwn yn nes o lawer at y darlun Hollywoodaidd o’r brenin arwrol? // Rock and Roll and the Welsh-European Arthur This episode provides an opportunity for us to think about the relationship between Welsh literature and continental literature as we discuss the next step in the development of Arthurian legendry. What about those ‘native’ Welsh tales which were influenced by French literature? How do we perceive artistic creations which were constructed on traditional Welsh foundations but which are also indebted in a very obvious way to ‘foreign’ influences? We suggest that the history of rock and roll provides a useful comparison. And what are the differences between the old Welsh Arthurian world and this continental literature? Is this Welsh-European Arthur a lot closer to Hollywood’s version of the heroic king? Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: Might Have Done gan The Molenes Dilynwch ni ar Trydar: http://www.twitter.com/YrHenIaith Tanysgrifwch yn eich hoff ap podlediadau neu ar YouTube i derbyn y pennod nesaf ar cyhoeddiad. Darllen pellach: / Further Reading: Ceridwen Lloyd-Morgan a Erich Poppe (goln.), Arthur in the Celtic Languages (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 2019)
Thu, 22 Jun 2023 07:00:46 +0000
Pwnc ychydig yn wahanol sydd gennym y tro hwn, un a gododd yn y penodau diwethaf wrth drafod llenyddiaeth Arthuraidd Gymraeg gynnar. Yn y bennod hon, rydym ni’n olrhain cyfeiriadau llenyddol at gad Gamlan trwy ganrifoedd o lenyddiaeth Gymraeg. Brwydr fawr olaf yr arweinydd enwog oedd cad Gamlan, cyflafan a chwalodd deyrnas ac oes aur Arthur. Awgrymwn fod traddodiadau’n ymwneud â’r ‘Apocalyps Arthuraidd’ yma yn fodd i strwythuro’r holl stori Arthuraidd fawr, fel y mae myfyrdodau apocalyptaidd yn y Beibl yn fodd i strwythuro meddwl Cristnogol yn gyffredinol. Mae’n wedd ddwys ar y traddodiad llenyddol Cymraeg, felly, ond mae agwedd ddoniol hefyd, fel y cewch glywed. From the Arthurian Apocalypse to Fashion Casualties: A Brief History of the Battle of Camlan We go after a slightly different subject this time, one which cropped up during the past episodes while discussing early Welsh Arthurian literature. In this episode we trace literary references to the Battle of Camlan through centuries of Welsh literature. ‘Cad Gamlan’ was the famous leader’s last big battle, a slaughter which destroyed Arthur’s realm and golden age. We suggest that traditions concerning this ‘Arthurian Apocalypse’ are a way of structuring all of the great Arthurian story, just as apocalyptical mediations in the Bible are a way of structuring Christian thought in general. It is perhaps one of the more intense aspects of the Welsh literary tradition, but there is also humour here as well, as you’ll hear. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: Might Have Done gan The Molenes Dilynwch ni ar Trydar: http://www.twitter.com/YrHenIaith Tanysgrifwch yn eich hoff ap podlediadau neu ar YouTube i derbyn y pennod nesaf ar cyhoeddiad.
Thu, 15 Jun 2023 07:00:55 +0000